Financiering van een nieuwe GGZ-zorginstelling

Een interview met Jeroen Terpstra (Zorggroep Thorp)

Soms krijgen wij een financieringstraject onder ogen waarvan we meteen weten dat het een zware klus gaat zijn, maar waar we tegelijkertijd helemaal voor willen gaan. Zorggroep Thorp was zo’n project, een GGZ-instelling op zoek naar een relatief klein bedrag (in vergelijking met andere financieringstrajecten van Ilfa) en dat in coronatijd. Zo’n traject kan Ilfa alleen aangaan met een partij met visie, ruggengraat en doorzettingsvermogen. En laat dat nu precies zijn hoe wij medeoprichter Jeroen Terpstra zouden omschrijven.

Het begin

We beginnen bij het begin van dit verhaal, voordat Ilfa er betrokken bij raakte. Dr. Jeroen Terpstra is psychiater en directeur en oprichter van Psychiatrisch Expertise Centrum. Met zijn 13 jaar ervaring bij grote zorginstellingen heeft hij verschillende beleidscycli meegemaakt en veel mensen met vernieuwende ideeën zien komen en vervolgens via de zijdeur zien vertrekken. Hoe komt dit en waarom is er weinig ruimte voor vernieuwing in de reguliere zorg? Volgens Jeroen zijn grote organisaties bureaucratieën waarin betrouwbaarheid en voorspelbaarheid hoog in het vaandel staan. Morgen moet hetzelfde zijn als vandaag en gisteren. Dat zorgt voor continuïteit en rust. Maar er zijn wel vernieuwde ideeën. Collega’s praten over positieve gezondheid en ervaringsdeskundigen worden aangenomen om te prikkelen. Er worden plannen gemaakt om dingen te veranderen en verder te ontwikkelen. Helaas blijkt keer op keer dat deze plannen niet leiden tot de gewenste gedragsveranderingen. Dit heeft niet per se te maken met onwil, maar meer met de wens voor continuïteit. En als je de zorg anders wilt zien, wat moet je dan?

Volgens Jeroen moet je deze cyclus doorbreken. Samen met echtgenote Daniëlle Terpstra, eigenaar en oprichter van vier dagbestedingen in Ermelo en Harderwijk, ontstond het idee voor een zorginstelling geleid door mensen die echt verandering in de zorg wilden zien en cliënten op een andere manier wilde benaderen: een woonvoorziening met dagbesteding als antwoord op de vraag van de cliënt. In hun eigen bedrijven hebben Jeroen en Daniëlle hun manier van kijken naar de maatschappij verwerkt en bieden ze zorg die voldoende anders is om meerwaarde te kunnen bieden. Later sloot ook Harold Dijkgraaf aan, hij heeft eerder een soortgelijk project opgestart. Drie mensen met een compleet verschillende achtergrond, maar een gedeelde visie. Dat was het begin van Zorggroep Thorp.  

Het plan

Een nieuwe zorginstelling was dus het idee en het overnemen van een failliete zorginstelling in Drenthe had een mooie start kunnen zijn. Hoewel aan de voorwaarden werd voldaan, was er geen match. Dit traject had wel tot een goed businessplan geleid en via Harald kwam het bestuur uit bij een nieuwe optie: een boerderij in Katlijk nabij Heerenveen, net buiten de kleine dorpskern omringt door prachtige natuur. Toen begon het rekenen: er was een flinke verbouwing nodig die rendabel moest worden en waarbij duurzaamheid een belangrijk onderdeel was. Dus moesten er onder andere zonnepanelen en een warmtepomp komen. Maar volledig duurzaam was ook niet mogelijk, want dan was er geen mogelijkheid voor dagbesteding aan huis. Uiteindelijk is besloten om de boerderij te verbouwen tot duurzame zorgomgeving met 24 appartementen en ruimte voor dagbesteding. En die verbouwing kost geld.

De financiering

Voor veel zorginstellingen is financiering een moeilijke stap en keer op keer blijkt de financiële wereld voor nieuwe partijen complex. Jeroen zegt terecht: “Als het makkelijk was, deed iedereen het.” De eerste stap was het aanspreken van het eigen netwerk. Door 2 ton te lenen bij de zogeheten familiy, friends, and fools is de bouwfase doorgekomen. Maar dat was slechts het begin. Jeroen ging op zoek naar hulp bij de volledige financiering (de terugbetaling van de eerste 2 ton, opstartkosten, de overbrugging van salarissen, etc.) en begon bij de bank. Daar werd hij doorverwezen en kwam zo via via in contact met Irma Langeraert, directeur van Ilfa, en Judith Bastiaans van de Triodos Bank.

“Als het makkelijk was, deed iedereen het.”

Irma en Judith hebben eerder samengewerkt aan het financieringstraject van Het Adriano Huis, een zorgcentrum in Bergen op Zoom. Deze ervaring heeft veel geholpen bij het traject met Zorggroep Thorp, mede omdat de financieringsvormen overeenkwamen: een deel van het benodigde bedrag werd opgehaald bij de Triodos Bank en een ander deel via crowdfunding. Voordat de crowdfundingcampagne van start kon gaan moest de financiering bij de Triodos Bank geregeld worden. Gelukkig verliep dat vlot en kon de crowdfunding voorbereid worden. Jeroen heeft eerdere ervaringen met dergelijke campagnes en weet hoeveel tijd een moeite dit kost. Hij is ontzetten blij dat Irma hen daar heeft kunnen ontzorgen, want naast een fulltime baan, het managen van de bouw en de werving van personeel en cliënten was er simpelweg geen ruimte voor het in goede banen leiden van de crowdfundingcampagne.

Bij zowel het traject met de bank als met de investeerders is een belangrijk deel uiteraard financieel, maar een ander ontzettend belangrijk onderdeel is informatievoorziening. De manier waarop en wanneer je communiceert is van groot belang. Vertrouwen tussen de geldvrager en financier, of dat nu een bank of een investeerder is, moet stap voor stap opgebouwd worden. Volgens Jeroen gaat het om het construeren van het verhaal, terwijl het nog niet helemaal werkelijkheid is: “Je weet dat je idee gaat lukken, want er is veel vraag vanuit de cliënten en weinig aanbod, maar het is er nog niet echt. Pas als alles getekend is en het geld beschikbaar is, kun je daadwerkelijk door.”

Dat maakt dat de voorbereiding extra belangrijk is. Vergelijk het met een rij dominostenen. Als je alles op de juiste plek en de juiste afstand neerzet, hoeft enkel de eerste steen te vallen en gaat de rest vanzelf. Zitten er gaten in de rij, dan loopt het mis. Zo werkt het ook bij een financiering. Met een goede voorbereiding kun je latere problemen voorkomen.

“Je weet dat je idee gaat lukken, want er is veel vraag vanuit de cliënten en weinig aanbod, maar het is er nog niet echt. Pas als alles getekend is en het geld beschikbaar is, kun je daadwerkelijk door.”

De ervaring

Zelfs met een goede voorbereiding kan er altijd wat misgaan of anders lopen dan je verwacht had. Voor Jeroen was dat een leermoment: “Je moet rekening houden met onverwachte variabelen. Daar vergis je je nog wel eens in als starter.” Ook hier kun je als instelling profiteren van de ervaring van een partner, of dit nu een financieringsadviseur is of een contactpersoon bij een financiële instelling. Zelfs als het contact met deze partner volledig digitaal verloopt. Door corona is al het contact tussen Ilfa en Zorggroep Thorp enkel digitaal geweest. Ook dan is het mogelijk om een traject tot een goed einde te brengen. Naast een (sparring)partner helpt ook inzicht in je eigen organisatie. Hoe eerder je signalen kunt opvangen, hoe eerder je kunt bijsturen. “Je moet signaal van ruis leren onderscheiden. Er is altijd wel iets, maar wat moet nu aandacht krijgen?” aldus Jeroen.

Dat brengt ons op het eerdere genoemde doorzettingsvermogen. Zonder doorzettingsvermogen is een financieringstraject voor een kleine partij niet te doen. Irma Langeraert beaamt dit: “Ilfa neemt echt niet alle posten aan, want we hebben partijen nodig die ruggengraat hebben. We kunnen goede projecten met correcte dossiers helpen, als zij doorzetten en niet halverwege stoppen als het moeilijk wordt. Wij zetten ons volledig in, maar het blijft een soort van gekkenwerk om deze kleinere projecten te helpen.”

Gekkenwerk zal ook voor Jeroen en de andere bestuursleden van Zorggroep Thorp geen onbekend woord zijn. Als directie zijn zij tot nu toe onbezoldigd. Het is volgens Jeroen simpelweg anders niet te doen. Zo staan initiatiefnemers altijd voor een moeilijke keuze: geef je je huidige baan en bijbehorende zekerheid op en ruil je dit in voor een mager salaris dat niet aansluit bij je inzet? Is het deze opoffering waard? Vaak wel, zoals Jeroen kan beamen: het is het waard om je visie tot uiting te kunnen brengen. In het geval van Zorggroep Thorp is dit een zorgcentrum waarin de focus ligt op positieve gezondheid, de herstelvisie en het systemisch perspectief. Oftewel: focus op wat goed gaat, niet op wat niet goed gaat; ieder mens is in staat om te leren, groeien en herstellen; en je bent onderdeel van een netwerk, want groeien doe je samen.

“Ilfa neemt echt niet alle posten aan, want we hebben partijen nodig die ruggengraat hebben. (...) Wij zetten ons volledig in, maar het blijft een soort van gekkenwerk om deze kleinere projecten te helpen.”

En niet alleen Jeroen heeft de mening dat het zorgcentrum alle moeite waard is, ook de bewoners zijn tevreden. Dat blijkt wel uit dit stuk geschreven door een (tijdelijke) bewoner van de boerderij:

Wij als Ilfa zijn daarom ook trots op dit project en zijn blij dat we mensen zoals Jeroen, mensen met visie, doorzettingsvermogen en ruggengraat, kunnen helpen om hun ideeën tot uitvoer te brengen. Dat doen we graag, nu en in de toekomst.  

Kijk voor meer informatie over Zorggroep Thorp of om het hele verhaal van de bewoner te lezen op: www.zorggroepthorp.nl.